خب راستش «زن موثر» یعنی آن زنی که تحصیلات خوبی دارد یا شغل خوبی دارد یا ازدواج موفقی دارد یا فرزند مودبی دارد یا روابط همسری/اجتماعی خوبی دارد یا ثروت زیادی دارد یا ـ حتی در تعریف کثیف غربی ـ صورت/بدن/صدای زیبایی دارد. ما زنها این صفات را اگر داشته باشیم «قدرت» داریم؛ پس «موثر» و «فعال» هستیم. این وجنات را اگر کسب کنیم زندگی را بَلدتریم احتمالا؛ یا حتی اگر اینها را نداشته باشیم زندگی را بلد نیستیم احتمالا. چیزی از زندگی نمی‌فهمیم و لذتی هم احتمالا نبریم و شاید حتی حقیر و فقیر و سرخورده و فروخورده هم بمیریم.

اینها را البته باید اضافه کنیم به «صدای نیمه‌ی خاموشِ جامعه» و «نه به خشونت علیه زنان» و از این قبیل که همه بلدیم. حتی اضافه کنیم به «دوشادوش مردان در صحنه‌های مختلف»؛ و خب متاسفانه حتی اضافه کنیم به تعریف ذهنی‌مان از «زن» و متاسفانه‌تر، اضافه کنیم به رفتار اکثر زنان اسم‌ورسم‌دار جامعه.

بعد، پارچ آب یخ «فهیمه» را بریزیم روی سرمان؛ و ببینیم می‌شود تحصیلات پنجم ابتدایی داشته باشی و شغلی هم نداشته باشی و عروس سالهای نوجوانی باشی و دارایی مالی‌ات را هم یک‌شبه باد ببرد. می‌شود سیاسی نباشی و حتی انقلاب که هیچ، تا آخر عمرت هم تظاهراتی در کار نباشد. حتی می‌شود ـ برخلاف تصور سطحی «این‌وری- آن‌وری» پوچ و مسخره‌مان از لباس زن دهه چهل و پنجاه ـ نه چادریِ انقلابِ روح الله باشی و نه بی‌حجاب شده طاغوتِ رضاخان. با حساب همه اینها احتمالا فمینیست بودن هم بلد نباشی! (و چه بهتر!) اما زنِ قدرتمندِ عاشقی باشی که تا حدّ اعلی زنانه است و از بس موثر است که از ایران تا اروپا تا جنگ تحمیلی تا همین اواخر و دانشنامه تشیع، سخت‌ترین لحظه‌ها را آسان کند و همه را «بگرداند» و «برگرداند» از بس که قَدَر و موثر است.

ما راستش اصلا زن نیستیم فهیمه. زن تویی که فهمیدی اوّلا «چه» باید باشی. زن تویی که «تعالی» بلدی. تو که فهمیدی چطور «آنِ» زنانگی داشته باشی (چیزی که احتمالا معنایش را فقط زنان و آن هم زنانِ مثل تو می‌فهمند) تا بعد برسیم حالا به ـ وجناتِ انصافا متعالیِ ـ تحصیل و شغل و ازدواج و ثروت و حتی زیبایی، و تا برسیم به نقشِ ـ انصافا مهم و موثرِ ـ سیاسی و اجتماعی و مذهبی و غیره که اینها تمامش دوشادوش مردان هم میسر است.

***
«فهیمه» ـ دقیقا ـ «برش»هایی داستانی از زندگی مرحوم فهیمه محبی است که انتشارات روایت فتح منتشرش کرده.

به خانم‌ها توصیه‌اش کنید تا بخوانند و بدانند «آن» چیست و به آقایان توصیه‌اش کنید تا بخوانند و زن را بشناسند و به دختران نوجوان هدیه بدهید تا ببینند با هویت‌شان چه‌کاره‌اند.